Wiele osób zastanawia się co to jest nadpłata podatku. Czy rozważaliście kiedyś jak ona powstaje oraz co organ podatkowy może zrobić z taką nadpłatą?
Nadpłata podatku, najogólniej ujmując, jest to nienależne świadczenie podatkowe. To inaczej kwota zapłacona lub pobrana w sposób nienależny albo w wysokości wyższej od kwoty należnej.
Przepisy podatkowe stanowią, iż nadpłata to kwota nadpłaconego podatku lub nienależnie zapłaconego podatku. Nadpłatą podatku może być też kwota pobrana przez płatnika nienależnie albo w zbyt dużej wysokości od kwoty należnej. Do nadpłaty zalicza się również nienależnie wpłaconą kwotę przez osobę trzecią lub spadkobiercę.
Nadpłata powstaje bardzo często w wyniku błędów popełnianych m.in. w zeznaniach podatkowych i rozliczeniach dokonywanych przez podatników, płatników lub organy podatkowe. Wielokrotnie ma to związek z konstrukcją podatku i trudnościami w rozumieniu przepisów podatkowych. Przede wszystkim chodzi o ulgi podatkowe, zwolnienia podatkowe oraz kwoty wolne od podatku. Nadpłata podatku może powstać poprzez legislacyjne błędy, czyli podczas zachodzenia sprzeczności w prawie, gdy przepis będzie niezgodny z Konstytucją albo prawem Unii Europejskiej.
Ważne jest, by zapamiętać, że nadpłata podatku powstaje z momentem:
– uiszczenia przez podatnika lub pobrania od płatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od kwoty należnej,
– zapłaty przez płatnika albo inkasenta należności wynikającej z decyzji o jego odpowiedzialności podatkowej, jeżeli ta należność została ustalona nienależnie lub w wyższej kwocie,
– zapłacenia świadczenia pieniężnego przez płatnika lub inkasenta w wysokości większej od wysokości podatku pobranego,
– wpłaty należności określonej w decyzji o odpowiedzialności podatkowej dokonaną przez osobę trzecią lub spadkobiercę w kwocie wyższej od należnej albo nawet zupełnie nienależnie.
W określonych sytuacjach oraz dla konkretnych grup podatników zostały ustalone inne momenty powstania nadpłaty.
Może być to:
– dzień złożenia zeznania rocznego – dla podatników podatku dochodowego od osób fizycznych lub podatku dochodowego od osób prawnych,
– dzień złożenia deklaracji – dla podatników podatku akcyzowego,
– dzień złożenia deklaracji kwartalnej – dla podatników podatku od towarów i usług, którzy rozliczają się kwartalnie i co miesiąc opłacają zaliczki na podatek.
W Ordynacji Podatkowej są wskazane sytuacje, w których to sam podatnik będzie ustalał wysokość nadpłaty podatku. Dzieje się tak między innymi w zeznaniu rocznym dla podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) lub osób fizycznych (PIT), we wszelkich deklaracjach (związanych z podatnikami podatków akcyzowych lub podatków od towarów i usług). W niewymienionych przez przepisy podatkowe sytuacjach to organ podatkowy będzie określać wysokość powstałej nadpłaty.
Zdarzają się sytuacje, w których podatnik samodzielnie występuje z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty. Ma to miejsce wtedy, gdy podatnik podważać będzie celowość pobrania podatku przez płatnika lub nie zgadza się z wysokością pobranego podatku, albo gdy podatnik w zeznaniu podatkowych lub deklaracji wykazał nienależne zobowiązanie podatkowe lub w wysokości większej od należnej, po czym wpłacił podatek. Podatnik ma prawo wystąpić z wnioskiem o nadpłatę, gdy dokonał wpłaty podatku nienależnego, mimo iż nie był on zobowiązany do złożenia zeznania lub deklaracji.
Taki sam wniosek złożyć mogą też płatnicy i inkasenci. Są do tego uprawnieni jeśli w deklaracji przez nich złożonej wykażą, że wpłacili podatek w wysokości wyższej od wysokości pobranego przez nich podatku.
Łącznie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty należy złożyć korektę zeznania podatkowego lub deklaracji podatkowej. W przypadku braku wątpliwości co do prawidłowości we wniosku, organ podatkowy zwraca nadpłatę podatku, bez wydawania w tym celu decyzji.
Postępowanie przez organ podatkowy z powstałą nadpłatą podatku i jej oprocentowaniem jest zależny od tego, czy podatnik ma zaległości podatkowe albo bieżące zobowiązania podatkowe, które wymagające zapłacenia. W przypadku braku zaległości lub aktualnych zobowiązań podatnik może złożyć wniosek o zaliczenie nadpłaty podatku na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.
Najpierw nadpłata podatku i jej ewentualne oprocentowanie podlega zaliczeniu jej z urzędu na poczet zaległości podatkowych podatnika i odsetek za zwłokę lub aktualnych zobowiązań podatkowych. Gdy podatnik nie ma żadnych zaległości podatkowych, odsetek za zwłokę tego tytułu i innych bieżących zobowiązań podatkowych nadpłatę podatku w całości lub w części można zaliczyć na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, jeżeli podatnik sam złoży wniosek w tej kwestii. W przeciwnym razie nadpłata podatku jest zwracana podatnikowi.
Nadpłata podlega oprocentowaniu w wysokości odsetek za zwłokę pobieranych od zaległości podatkowych. Oprocentowanie nadpłaty przysługuje od dnia jej powstania. W podatkach dochodowych, podatkach od towarów i usług i podatkach akcyzowych oprocentowanie nadpłaty będzie przysługiwać, gdy nie zostanie nadpłata zwrócona w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania lub deklaracji przez te podmioty.
[alert type=”info” close=”false”]Pamiętajmy, iż prawo do zwrotu nadpłaty podatku przedawnia się po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin.[/alert]
Źródła:
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, Dz.U. 1997 nr 137 poz. 926 ze zm.
- www.pit.pl
- W. Nykiel (red.), W. Chróścielewski, K. Koperkiewicz-Mordel, M. Sęk, M. Wilk,Polskie prawo podatkowe, Warszawa 2011.